Wrzody żołądka u trzody chlewnej

Wrzody żołądka są jedną z najczęstszych przyczyn upadków w intensywnym chowie świń. Jakie czynniki mają wpływ na ich występowanie i jak im zapobiegać?

Wrzody – co to takiego?

Wrzodami nazywamy uszkodzenia ściany przewodu pokarmowego – najczęściej żołądka, wywołane przerwaniem ciągłości ochronnej błony śluzowej, przez co sok żołądkowy ma dostęp do głębiej położonych tkanek. Prowadzi to do nadżerek, nacieków zapalnych, zmian martwiczych a w zaawansowanych przypadkach – do perforacji.

Występowanie

Wrzody żołądka są jednostką chorobową, na którą są narażone głównie zwierzęta starsze. Zdarzają się natomiast przypadki wrzodów u osobników w różnym wieku, stwierdzane podczas sekcji. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim tuczniki, których masa ciała przekracza 60 kg. To problem powszechnie dotykający także lochy prośne i karmiące – po uboju niejednokrotnie można zauważyć na żołądkach zbliznowacenia, świadczące o zagojonych wrzodach.

Objawy

Jedynym sposobem w 100% potwierdzającym wystąpienie wrzodów jest wykonanie sekcji zwierzęcia. Istnieje jednak wiele symptomów świadczących o ewentualnych problemach z chorobą wrzodową. Należą do nich zwłaszcza:

– blada odcień skóry i błon śluzowych,

– zmniejszenie apetytu

– krótki i płytki oddech

– bolesność brzucha

– widoczne pogorszenie ogólnego statusu zdrowotnego zwierzęcia

– ciemny kał

– padnięcia (zazwyczaj w wyniku wykrwawienia po perforacji żołądka)

Przyczyny

Wystąpienie choroby wrzodowej u trzody chlewnej nie jest spowodowane pojedynczym czynnikiem – pojawienie się owrzodzeń jest zazwyczaj winkiem nałożenia się na siebie kilku elementów. Do najczęściej wymienianych czynników ryzyka wystąpieniem wrzodów zalicza się:

– czynniki stresowe: zmiana miejsca, grupy, zmiany temperatury, obsługa fermy

– czynniki żywieniowe: miałka struktura cząstek paszy, ograniczony dostęp do paszy, głodówki

– czynniki wirusowe: niektóre bakterie i wirusy, np. PCV2 oraz Helicobakterii osłabiają barierę ochronną organizmu, sprzyjając pojawianiu się owrzodzeń

– czynniki genetyczne: tuczniki ras wysokowydajnych są bardziej narażone na występowanie wrzodów

Zapobieganie

Niejasna patogeneza występowania oraz szereg czynników ryzyka sprawiają, że profilaktyka wrzodów żołądka u trzody chlewnej obejmuje szeroki wachlarz działań. Do najskuteczniejszych z nich możemy zaliczyć:

1. regularny i nieutrudniony dostęp do dobrej jakości paszy
2. zapobieganie wysokim dobowym amplitudom temperatur
3. ograniczenie stresu związanego z obsługą fermy
4. pasza odpowiednio skomponowana pod względem surowców oraz ich struktury
5. odpowiednio dobrany program szczepień
6. ograniczenie przemieszczania zwierząt i nadmiernego zagęszczenia
7. żywienie na mokro
   
   

Wrzody żołądka u trzody chlewnej to duży problem natury zdrowotnej, ale również ekonomicznej. Upadki dotyczą przeważnie zwierząt starszych, na których odchów i tucz zostały poniesione nakłady finansowe. W celu zmniejszenia ryzyka pojawienia się wrzodów w stadzie należy zapewnić zwierzętom odpowiednie warunki żywieniowe i zootechniczne – dopasować dobrej jakości paszę o odpowiedniej strukturze, wyeliminować głodówki, kontrolować obsadę zwierząt oraz warunki bytowe. Odpowiednia troska o wszystkie elementy może zminimalizować ryzyko pojawienia się choroby wrzodowej, a tym samym zwiększyć rentowność produkcji.

Źródło: De Heus